Diş fırçalamanın doğru yolu ağız bakım ve sağlığı için önemli bir konudur. Diş fırçalarken doğru bilinen yanlışlar insanların ağız sağlığını tehlikeye sokmaktadır. Düzenli olarak dişleri fırçalamak dişleri ve ağız sağlığını korumanın en etkili yöntemidir. Bu durum meydana gelebilecek pek çok problemin önüne geçer. Diş fırçalama alışkanlığını küçük yaşlardan itibaren çocuklara aşılamak ebeveynlerinin sorumluluğundadır. Diş fırçalamanın doğru yolu bilinmediği durumlarda diş çürükleri ve diş eti hastalıkları boy göstermeye başlar.
İnsan vücudunda ağız, sindirim sisteminin başlangıç organıdır. Dış ortama açık bir haldedir ve besinlerle sürekli bir temas halindedir. Tüm bu nedenlerden ötürü bakterilerin üremesi için oldukça elverişlidir. Bu nedenle diş fırçalamanın doğru yolu öğrenilmeli ve uygulanmalı ki kötü ağız sağlının mahal verebileceği çeşitli sağlık sorunlarından da korunmalıdır. Sağlık sorunlarının yanı sıra kötü bir ağız ve diş sağlığı kişiyi sosyal ve psikolojik açıdan da olumsuz etkilemektedir.
Yetişkinlerde ortalama 25 yaş civarında dikkat edilmemesi durumunda kemiklerde güçsüzlükler meydana gelebilir. Bu durumdan dişlerde etkilenmektedir. Özellikle de bu dönemlerde diş ve ağız sağlına daha fazla özen gösterilmelidir. Kemik sağlığında büyük rolü bulunan D vitamini, kalsiyum ve fosfor gibi bileşenlerin öncelikle besinler aracılığıyla alınmasına yeterli gelmezse de takviyeler yapılmasına dikkat edilmelidir. Yetişkinlik döneminde bunun yanı sıra diş eti hastalıkları da oldukça fazla görülmektedir. Özellikle diş eti çekilmeleri ve apse oluşumunun engellenebilmesi için diş yüzeyindeki ve diş etinin altındaki plaklar düzenli olarak bir hekim tarafından temizlenmelidir. Çünkü diş fırçalamak ve diş ipi kullanmak çoğu zaman kendi başına yeterli olmamaktadır. Eğer diş taşı varsa mutlaka temizlettirilmelidir. Aksi taktirde bu durumun sonucunda diş kayıpları bile görülebilmektedir.
Diş fırçalamanın doğru yolu şu şekilde özetlenebilir:
Diş macununu çok az miktarda kullanmak yeterli olacaktır. Diş fırçasını dişlere 45 derecelik bir açı oluşturarak tutup oldukça nazik hareketlerle, dairesel şekilde dişler fırçalanır. Ancak dişlerin çiğneme kısımlarında fırça ileri geri hareketler uygulanarak kullanılmalıdır. Dişlerin iç yüzeylerini fırçalamak atlanmaması gereken bir husustur. Dişlerin fırçalanması bittikten sonra dil temizliği de yapılmalıdır. Dil yüzeyi temizliği için özel aparatlar bulunmaktadır. Günde en az iki defa ve en az 3’içerisinde en az 2 kez 3’er dakika olmak kaydıyla dişler fırçalanmalıdır. Fırçalama işlemi bittikten sonra bittikten sonra az suyla ağızı çalkalayıp tükürmek yeterli olacaktır. Dişler fırçalandığı zaman ağız temizliği yüzde yüz tamamlanmış olmaz. Diş fırçasının yetişemediği yerlerde ara yüz fırçası, diş ipi vb. kullanılır. Ayrıca bütün bu işlemler bittikten sonra gargara veya ağız bakım sularıyla ağız çalkalanmalıdır.
Diş Macunu ve Diş Fırçası Seçiminin Önemi
Diş fırçası seçimi yapılırken bir diş hekiminden yardım almakta fayda vardır. Çünkü her insanın diş ve diş eti yapısı birbirinden farklıdır. Birisine iyi gelen ürün diğer bir kişiye fayda etmeyebilir. Ancak genel olarak diş fırçası kılları dişetlerine zarar vermeyecek şekilde orta veya yumuşak sertlikte olmalıdır. Böylece kalıntıları temizlemekte daha etkili olur. Arka bölgede kalan dişlere ulaşabilmek için ise küçük başlı ve kıl sayısı fazla fırçalar kullanılmalıdır. Son zamanlarda oldukça fazla popüler olan pilli ya da şarjlı diş fırçaları maliyetleri biraz fazla olmasına rağmen imkânı müsait olanların kullanabileceği güzel bir alternatiftir.
En az üç ayda bir kullanılan diş fırçaları yenilenmelidir. Diş fırçası kıllarının tahrip olmaya başladığı durumlarda ise bu süre beklenmeden diş fırçası değiştirilmelidir. Çünkü tahrip olmuş bir fırça ile diş fırçalamak dişlere çok fazla zarar vermektedir. Ağız ve diş sağlığını korumak için florürlü bir diş macunu kullanmak gerekir.
Tüm bunların yanı sıra düzenli olarak diş hekimine muayene olmak ağız ve diş sağlığının koruyabilmenin en temel yoludur.
Çocuklarda Diş Fırçalama Alışkanlığı Kazandırma
Çocuklarda ilk dişlerin çıkmasından itibaren bir ağız ve diş bakım rutini oluşturulmalıdır. Bebekler için özel üretilmiş olan parmak fırçalar yardımıyla bebeklerin ağzı ve dişleri temizlenmelidir. Böylece çocuk hem diş fırçalama alışkanlığı kazanmış olur hem de ileride sağlıklı dişlere sahip olur.
Bebeklik döneminde çıkan süt dişleri ortalama 2-3 yaşında tamamlanır. Halk arasında genellikle süt dişlerine zaten döküleceği için pek fazla önem verilmemektedir. Ancak unutulmamalıdır ki süt dişlerinin erkenden çürümesi ve dökülmesi daimî dişlerinin dizilişini ve sağlığını olumsuz etkilemektedir. Diş fırçalama alışkanlığı konusunda ebeveynler çocuğa örnek olup yol göstermelidir. Çocuğun ilgisini çekebilecek diş fırçaları tercih edilebilir. Böylece çocuklar daha bir zevkle ve istekle dişlerini fırçalarlar. Ebeveynler çocukları için diş macunu tercih ederken içeriğine ve çocuğun yaşına uygun olmasına dikkat etmelidir. Küçük çocuklar macunu yutabileceği için seçilen macun temiz içerikli olmalıdır.
Diş sağlığı için özellikle çocuklarda florür kullanımına dikkat edilmelidir. İçme suyundaki florürün yetersiz kalması durumunda diş hekiminin tavsiyesiyle florür takviyesi gerekmektedir. Çünkü flolür diş sağlığı için oldukça önemli bir maddedir.